Glaonna & Téacsanna Scéiméireachta

Is cumarsáid gan iarraidh agus nach mbítear ag dúil leo glaonna agus téacsanna scéiméireachta a d’fhéadfadh dul i bhfeidhm ar a lán den daonra. Tá sé mar aidhm ag glaonna agus téacsanna scéiméireachta daoine a chur amú chun roinnt faisnéise pearsanta nó íogair a nochtadh don chaimiléir. 

Tá roinnt bealaí ann chun glaonna scéiméireachta a aithint agus gníomhaíocht amhrasach a thuairisciú. 

Conas is féidir liom scéiméireacht a aithint agus a sheachaint? 

Ar an drochuair, is féidir le teachtaireachtaí scéiméireachta de chineál ar bith a bheith deacair a aithint. Is tábhachtach a bheith stuama trí na leideanna seo a leanúint. Bí airdeallach i gcónaí nuair a fhaigheann tú teachtaireachtaí ó uimhreacha anaithnide, go háirithe iad siúd a sheolann naisc, a iarrann faisnéis phearsanta, nó a éilíonn ort aon fhaisnéis bhainc nó chárta a ionchur.

Déan: 

• • Cuir an teileafón síos láithreach má chuireann glaoiteoir brú ort, má mhaíonn sé go bhfuil gá le gníomh práinneach, nó má bhagraíonn sé iarmhairtí diúltacha. 
  • Má deirtear i nglao nó teachtaireacht téacs go bhfuil sé ag teacht ó bhanc, gníomhaireacht rialtais nó cuideachta nach bhfuil tú eolach air, ná labhair leis go díreach.  Cuardaigh a sonraí teagmhála oifigiúla chun an uimhir a fhíorú. 
  • Seiceáil teachtaireachtaí le haghaidh earráidí litrithe nó sonraí míchearta. 
  • Cuir bac ar uimhir má ghlaonn siad ort go leanúnach nó má ghlacann siad páirt in iompar amhrasach. 
  • Má tá cairde nó gaolta agat thar lear. Stóráil a n-uimhreacha i d’fhón (réimír na tíre san áireamh). 
  • Má tá tú ag fáil glaonna leanúnacha scéiméireachta ó uimhir, déan teagmháil le do sholáthraí seirbhíse, agus iarr go gcuirfí bac ar an uimhir. 

Ná déan: 

• • NÁ tabhair aon fhaisnéis phearsanta riamh, (sonraí bainc/uimhir PSP/sonraí cárta creidmheasa/ainm agus seoladh/uimhreacha pas, pasfhocail, srl.) 
  • Ná lean treoracha ó theachtaireacht thaifeadta. 
  • Bí aireach ar ghlaonna iolracha a fháil nó glaonna a chailleadh ón uimhir neamhchoitianta chéanna, go háirithe má tá sé cosúil le d’uimhir féin. Ná glaoigh ar ais ar aon uimhir nach n-aithníonn tú nó nuair nár fágadh aon teachtaireacht glórphoist. 
  • Má chliceálann tú ar nasc i dtéacs scam, dún an leathanach gréasáin agus an teachtaireacht láithreach. 
  • Ná híoslódáil aon bhogearraí nó ríomhchláir neamhaitheanta. 

Cad ba cheart dom a dhéanamh má chuirtear dallamullóg orm? 

Ar an gcéad dul síos, má chreideann tú gur chuir scéiméireacht dallamullóg ort, ná bíodh náire ort. Tá caimiléirí tar éis éirí níos sofaisticiúla le himeacht ama, agus tá go leor tar éis scéiméireacht a chreidbheáil. 

Téigh i dteagmháil le do stáisiún Gardaí áitiúil nó tabhair cuairt ar Garda.ie má tá imní ort gur chuir scéiméireacht dallamullóg ort, nó má tháinig tú ar rud éigin a cheapann tú a bheith ina scéiméireacht. 

Cén fáth a bhfuil mé ag fáil an oiread sin glaonna scéiméireachta agus téacsanna scéiméireachta le déanaí? 

Chruthaigh an t-ardú ar chianobair, siopadóireacht ar líne, baincéireacht, agus na meáin shóisialta níos mó deiseanna do chaimiléirí sonraí agus airgead a ghoid ó úsáideoirí nach bhfuil mbíonn an dúil leis. 

Cé gur dócha go mbeidh do sholáthraí seirbhíse teileafóin ag cur bac ar uimhreacha amhrasacha cheana féin, téann roinnt glaonna tríd mar go bhfuil sé deacair caimiléirí a aithint go tapa agus a gcuid glaonna agus téacsanna a bhlocáil go héifeachtach gan fíoruimhreacha a bhlocáil. 

Conas a fuair na caimiléirí m’uimhir? 

Úsáideann caimiléirí bogearraí chun glaoch ar raon uimhreacha nó iad a théacsáil ag an am céanna agus ansin tugann siad faoi deara na cinne a fhreagraítear. Taifeadtar uimhreacha freagartha mar fhíoruimhreacha in-úsáide agus is féidir iad a dhíol ar an idirlíon le cibearchoirpigh eile. 

Dá bhrí sin, ní chuirfidh sé cosc ar caimiléirí má choinníonn tú d’uimhir ón eolaire nó má chuireann tú í leis an gclár “ná glaoigh” le haghaidh margaíochta dírí. Má chuir scéiméireacht dallamullóg ort roimhe seo, is féidir le caimiléirí eile a mhaíonn go bhfuil tú in ann cabhrú leat do chuid airgid a fháil ar ais ar tháille teagmháil a dhéanamh leat. 

Cad iad roinnt samplaí de ghlaonna agus téacsanna? 

Is cosúil gurb iad na cineálacha glaonna scéiméireachta agus téacsanna scéiméireachta is coitianta atá ag tomhaltóirí in Éirinn faoi láthair ná: 

• Cumarsáid faoi Bhréagriocht mar Aitheantas Líne an Ghlaoiteora (“CLI”): uimhreacha bréige a bhfuil an chuma orthu go bhfuil siad fíor. 
• Cumarsáid faoi BhréagriochtSMS Spoofing nó Smioscaireacht: uimhreacha bréagacha a dhéanann iarracht cleas a imirt ort cliceáil ar cheangaltán mailíseach nó nasc.
• Fioscaireacht spriocdhírithe: teachtaireachtaí pearsantaithe a imríonn cleas ort chun cliceáil ar cheangaltán nó nasc mailíseach. 
• Wangiri – glaonna gearra nó glaonna caillte bréagnaithe a mheallann tú chun glaoch ar ais ar uimhir idirnáisiúnta ar mhaithe le leas airgeadais an chaimiléirí. 
• Glaoscaireacht– ‘guth‘ agus ‘fioscaireacht‘.  Is glao teileafóin atá ann agus d’fhéadfadh fuaim róbatach, chun tú a fháil chun faisnéis phearsanta agus sonraí airgeadais a roinnt, mar shampla uimhreacha cuntais agus pasfhocail. 
• Glaonna Scéiméireachta a chuireann tacaíocht theicniúil in iúl: glaonna ina n-ofrálann caimiléir seirbhís tacaíochta teicniúla chun go mbeidh tú ag logáil isteach i gcuntais bhainc. 
• Glao Róbatach: teachtaireacht taifeadta a fhuaimníonn go minic cosúil le roghanna liostaithe róbatach a nascfaidh tú leis an gcaimiléir má roghnaítear é.